- Như Ngọc
Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai (22/6) đã ký lệnh hành pháp mở rộng đáng kể các hạn chế nhập cư hiện tại, bao một một số chương trình lao động di cư tạm thời như chương trình thị thực H-1B. Chính quyền Trump nói rằng lệnh hành pháp mới này sẽ ưu tiên công việc trước hết cho người dân Mỹ khi nền kinh tế bước vào thời kỳ phục hồi sau phỏng tỏa ngăn chặn virus corona Vũ Hán lây lan.
Tổng thống Trump hồi tháng Tư đã ký lệnh hành pháp hạn chế nhập cư với một số người có thẻ xanh, nhưng chưa áp dụng đối với các chương trình lao động di cư tạm thời. Chính quyền Trump cho rằng với những hạn chế đi lại khác là để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm virus corona, nhưng đối với lệnh hạn chế nhập cư là để giúp người Mỹ có việc làm sau khi đại dịch virus đã khiến hàng triệu người thất nghiệp.
Lệnh hành pháp mới mở rộng biện biện pháp hạn chế nhập cư trong lệnh được ông Trump ký tháng Tư và tiến xa hơn nữa thông qua việc dừng cấp mới thị thực lao động công nghệ H-1B, thị thực lao động thời vụ H-2B, một số thị thực J về trao đổi giáo dục và lao động, và thị thực L về trao đổi quan chức điều hành doanh nghiệp. Lệnh hành pháp này sẽ có hiệu lực cho đến cuối năm 2020, theo Fox News.
Theo Reuters, một quan chức chính quyền Trump nói trong một cuộc họp báo qua điện thoại rằng việc đình chỉ cấp mới thị thực với một số lao động nước ngoài sẽ mở ra khoảng gần 600.000 cơ hội việc làm cho người lao động Mỹ.
Lệnh hành pháp ông Trump mới ký ngoại lệ với những người lao động nước ngoài đang ở Mỹ, cũng như những người nước ngoài hiện không ở Mỹ nhưng có thị thực còn thời hạn và có giấy tờ di trú chính thức cho phép nhập cảnh vào Mỹ.
Các biện pháp hạn chế mới cũng ngoại lệ đối với lao động làm trong chuỗi cung ứng thực phẩm và những người mà việc họ nhập cảnh vào Mỹ được coi là lợi ích quốc gia.
Lệnh được ông Trump ký hôm 22/6 sẽ thu hẹp ngoại lệ đối với lao động ngành y tế quy định trong lệnh hồi tháng Tư. Theo đó, lệnh mới chỉ ngoại lệ với những người làm việc về nghiên cứu và chăm sóc sức khỏe liên quan tới virus corona.
Trao đổi với Fox News hôm 22/6 về lệnh hạn chế lao động nước ngoài, một quan chức chính quyền Trump cho hay: “Con số người Mỹ thất nghiệp hiện nay là chưa từng có tiền lệ, nhưng chúng tôi cũng đang hy vọng sẽ thấy sự tăng trưởng kinh tế Mỹ chưa từng có. Để đảm bảo chúng ta sẽ thuê người Mỹ trước, chúng tôi sẽ tạm dừng cấp một số thị thực không nhập cư nhất định, một lần nữa là nhằm đảm bảo rằng người dân Mỹ có thể kiếm được việc làm trong nước Mỹ”.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong đó có các hãng công nghệ lớn và Phòng Thương mại Mỹ đã nói rằng việc đình chỉ cấp thị thực sẽ kiềm chế phục hồi kinh tế sau những tổn thất do đại dịch virus corona gây ra.
Những nhà phê bình thậm chí cho rằng ông Trump đang sử dụng đại dịch để hoàn thành mục tiêu từ lâu của ông là hạn chế nhập cư vào Mỹ.
Mạng xã hội Twitter đăng tweet: “Tuyên bố này [của tổng thống] gây tổn hại tới tài sản kinh tế lớn nhất của nước Mỹ: sự đa dạng. Mọi người từ khắp nơi trên thế giới đến đây để tham gia cùng lực lượng lao động của chúng ta, nộp thuế, và đóng góp vào sức cạnh tranh toàn cầu của ta trên vũ đài thế giới”.
Liên minh Phần mềm (BSA) mà Microsoft và Slack là thành viên, đã phát đi tuyên bố kêu gọi chính quyền Trump “cố gắng không hạn chế lao động nước ngoài có chuyên môn cao” và nói thêm rằng “những hạn chế này sẽ tác động tiêu cực tới nền kinh tế Mỹ” và làm giảm cơ hội việc làm của người Mỹ.
Đảng Dân chủ và các nhà hoạt động ủng hộ nhập cư có lẽ cũng sẽ phản đối lệnh hành pháp mới, như họ đã từng chỉ trích lệnh tháng Tư.
Ông Leon Fresco, cựu quan chức chính quyền Obama và hiện đang làm đại diện cho các lao động H-1B, nói với hãng tin NPR rằng biện pháp hạn chế nhập cảnh là “phản tác dụng” và không khác gì “sử dụng một quả bom hạt nhân để giải quyết một vụ ẩu đả ở quán bar”.
Phản bác lại các chỉ trích, một quan chức chính quyền Trump nói với Fox News: “Chẳng ai lại mang cát ra bãi biển, tương tự, có quá nhiều lao động người Mỹ tuyệt vời vậy tại sao bạn phải đưa lao động nước ngoài đến, vào thời điểm hiện nay, điều đó là không cần thiết”.
Lệnh hành pháp mới cũng lập tức nhận được sự chào đón của những người có quan điểm thắt chặt nhập cư.
Fox News dẫn lời Dân biểu Cộng hòa Lance Gooden cho biết: Quyết định đình chỉ cấp mới thị thực lao động di cư tạm thời của Tổng thống Trump là thể hiện sự ủng hộ người lao động Mỹ một cách mạnh mẽ. Khoảng 45 triệu người đã thông báo thất nghiệp từ giữa tháng Ba. Chúng ta cần chấm dứt tăng thêm sự cạnh tranh đối với lao động Mỹ khi mà nền kinh tế các bang tiếp tục mở lại và mọi người đang tìm kiếm việc làm”.
Chủ tịch Liên đoàn vì Cải cách Nhập cư Mỹ (FAIR) Dan Stein phát đi tuyên bố nói rằng: “Tổng thống Trump đã nhiều lần hứa rằng ông sẽ đặt người lao động Mỹ lên trên hết, và với uy tín của mình, ông đã làm được điều đó”.
Lệnh tạm dừng cấp mới thị thực này có hiệu lực ngay lập tức, nhưng tác động thực tế của nó có lẽ là hạn chế, bởi vì hiện nay do đại dịch virus corona nên các lãnh sự quán của Mỹ trên toàn thế giới vẫn chưa mở cửa tiếp nhận đơn xin cấp thị thực nhập cảnh Mỹ.
Như Ngọc (T/h)